Helle ve Phriksos
Rüzgâr tanrısı Aiolos’un oğlu Athamas, Yunanistan’da Boiotia’nın Orkhomenos Kenti kralı olup, bulut tanrıçası Nephele (Nephele “bulut” demektir) ile evlenir. Bu evlilikten Phriksos adında bir erkek ve Helle adında bir kız çocukları olur. Mutlu bir yaşam sürerlerken kral bir süre sonra Nephele’den bıkmış olmalı ki; Thebai kralı Kadmos’un kızı İno’ya sevdalanır ve onu da sarayına kadını olarak getirir. Athamas ile İno’nun evliliklerinden Learkhos ve Melikertes adında iki oğulları doğar. Nephele ise iki çocuğunun, özellikle oğlunun geleceğinden kaygılanmaktadır. Çünkü İno çok hırslı ve oyun kurucu bir kadındır. Kendi oğlunun gelecekte kral olabilmesi için her şeyi yapacak kişiliktedir.
Gerçekten de çok geçmeden kadın gerçek yüzünü gösterir. Akla hayale gelmeyen bir oyun kurar. Çiftçilere verilecek tohumlukları gizlice kavurttuktan sonra dağıtımını yaptırır. Bunun farkına varmadan tohumları eken çiftçiler ürün alamazlar, kıtlık başlar. Kral, bu sıkıntılı durum karşısında ne yapılması gerektiğini öğrenmek için biliciye danışır. Düzenbaz İno biliciyi çoktan satın almıştır bile. Bilici, krala oğlu Phriksos ile kızı Helle’nin kurban edilmesi gerektiğini söyler. Bu haberi alan halk da açlık korkusu ile çocukların kurban edilmesi için izin vermesi yönünde krala baskı yapmaya başlarlar. Kral bu durumu umarsız kabul eder.
Helle ve Phriksos’un Koç ile Kurtarılma Anı
Phriksos ve Helle kurban edilmek üzere sunağın önüne getirilirler. Tam kurban edileceklerken Zeus, ulak tanrı Hermes ile bir koç gönderir. Nephele de çocuklarını bir buluta sararak gözlerden saklar ve altın postlu insan gibi konuşan bu koça bindirerek Karadeniz’e yollar. Böylelikle çocuklar kurtulurlar. İyi ve neşeli süren yolculukta tam Çanakkale Boğazı’nı geçerlerken büyük bir fırtına kopar. Helle koça iyi tutunamadığı için dengesini kaybederek denize düşer ve boğulur. Bu olaydan sonra da buraya “Hellenin Denizi” anlamına gelen Hellespontos (Çanakkale) adı verilir. Phriksos ise Karadeniz’de Kolkhis’e vardıktan sonra koçu Zeus’a kurban eder. Postunu da yanında saklar. Kimileri bu postu Aietes’e verdiğini, kimileri de Aietes’in onu Phriksos’tan zorla aldığını aktarır. Argonautlar da, bu postun peşine düşerek yeni serüvenler yaratırlar. Kimi kaynaklarda Helle’nin ölmediği, onu deniz tanrısı Poseidon’un kurtardığı ve evlendikleri yönünde bilgiler yer almaktadır.
Ege’nin Antik Öyküleri – Ahmet Semih Tulay